Grondbeleid

De gemeente IJsselstein staat voor de opgave om 2.500 woningen te bouwen en bedrijventerreinen, wegen, natuur en recreatieruimte te realiseren. In deze ruimtelijke ontwikkeling werkt de gemeente samen met onder andere particulieren en ontwikkelaars. De focus voor de ruimtelijke ontwikkeling ligt in eerste instantie op binnenstedelijke locaties. De gemeente kijkt daarnaast ook naar buitenstedelijke locaties zoals De Kroon en het Kromme IJsselgebied. 

Doelstellingen 
Het grondbeleid ondersteunt de ruimtelijke ontwikkelingen. Dit ligt vast in de Nota Grondbeleid. De raad actualiseert de Nota grondbeleid elke vijf jaar, voor het laatst in 2022. Via het grondbeleid stuurt de gemeente de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van onder andere wonen, werken, groen en verkeer. Dat kan bijvoorbeeld door middel van aankoop, exploitatie en uitgifte van gronden. De gemeente kan ook meewerken aan de plannen van anderen. Het college kijkt daarbij naar een goede prijs-kwaliteitverhouding, efficiency, tijdigheid, financieel-economisch rendement, extra inkomsten en risico’s.

Actief en faciliterend grondbeleid
We maken onderscheid tussen actief grondbeleid en faciliterend grondbeleid. Ook een tussenvorm is mogelijk. Met actief grondbeleid verwerft de gemeente zelf grond, maakt deze bouwrijp en geeft de grond zelf ook weer uit. De raad stelt de grondexploitatie vast bij het bestemmings- of omgevingsplan. De verwachting is, dat de raad in de toekomst meer grondexploitaties zal vaststellen met het oog op de woningbouwopgave. 

Met faciliterend grondbeleid werkt de gemeente mee aan particuliere initiatieven zonder dat zij zelf over de grond beschikt. De rol van de gemeente beperkt zich dan tot het realiseren van openbare voorzieningen, zoals wegen en nutsvoorzieningen en het stellen van voorwaarden aan de particuliere ontwikkeling. Zij doet dat via het bestemmingsplan, een beeldkwaliteitsplan, de Nota Wonen en technische vereisten. Bij faciliterend grondbeleid verhaalt de gemeente de kosten van de openbare voorzieningen doorgaans op de initiatiefnemer. Hiervoor sluiten beide partijen een exploitatieovereenkomst af, ook wel anterieure overeenkomst genoemd. 

Ook een tussenvorm van actief en faciliterend grondbeleid is mogelijk. De gemeente maakt dan een ontwikkeling aantrekkelijk voor marktpartijen om daadwerkelijk te realiseren. De gemeente kan ook samenwerken met een ontwikkelaar in een publiek-private samenwerking (PPS), bijvoorbeeld met het vaststellen van een Nota van Uitgangspunten. Dit is een vorm van (mee)sturend grondbeleid. 

Excel-tabel

Toelichting

Uitgangspunten
Jaarlijks vindt actualisatie van de grondexploitaties plaats bij het opstellen van de Jaarstukken. 
De grondexploitaties zijn een financiële weergave van eerder genomen besluiten, waarbij de voortgang van de projecten is verwerkt en de onderliggende aannames van kosten, opbrengsten en parameters zijn geactualiseerd.

Risicoanalyses worden binnen de projecten op een gestructureerde manier aangepakt. Risico's worden geïnventariseerd en waar mogelijk voorzien van een beheersmaatregel. Niet alle risico's vertalen zich in directe tegenvallers. Bij winstgevende grondexploitaties gaan de risico's in eerste instantie ten koste van de winst. Bij een verliesgevende exploitatie wordt er een verliesvoorziening aangemaakt en deze wordt jaarlijks getoetst.

Van de bouwgronden in exploitatie zijn actuele grondexploitaties aanwezig. Zodra sprake is van een verwacht verlies dan wordt daarvoor een verliesvoorziening getroffen, die op de voorraden in mindering wordt gebracht.
Bij het stelsel van baten en lasten zoals geformuleerd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn het toerekeningbeginsel, het voorzichtigheidsbeginsel en het realisatiebeginsel essentiële uitgangspunten. Baten en lasten – en het daaruit vloeiende resultaat – moeten worden toegerekend aan de periode waarin deze zijn gerealiseerd.

Bij meerjarige projecten geldt dat (de verwachte) winst niet pas aan het eind van het project als gerealiseerd moet worden beschouwd, maar gedurende de looptijd van het project tot stand komt en ook als zodanig moet worden verantwoord. Het verantwoorden van tussentijdse winst is daarmee geen keuze maar een verplichting die voortvloeit uit het realisatiebeginsel. 

De winsten en verliezen van de grondexploitaties worden via resultaatbestemming verrekend met de algemene reserve.