Lokale heffingen

Deze paragraaf geeft een beeld van de ontwikkeling van de gemeentelijke belastingen. Hierna volgt een samenvatting van de ontwikkeling van de lokale belastingdruk. In de onderdelen daarna volgt per belastingsoort een toelichting op hoe deze berekend wordt en wat de uitgangspunten hiervoor zijn.

Hierna lichten we de ontwikkelingen toe in de volgende belastingsoorten:
- Onroerendezaakbelastingen (ozb);
- Afvalstoffenheffing;
- Rioolheffingen;
- Marktgelden;
- Begraafrechten;
- Leges.
Tot slot gaan we in op het kwijtscheldingsbeleid en de onbenutte belastingcapaciteit.

Het kengetal belastingcapaciteit, dat op grond van het gewijzigde BBV dient te worden berekend, geeft aan hoe de lasten van de voornaamste lokale belastingen zich ontwikkelen ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De lasten in het jaar worden afgezet tegen de gemiddelde landelijke lasten van het voorgaande jaar. Als een gemeente het landelijk gemiddelde volgt, dan is in dit kengetal de prijsontwikkeling zichtbaar.
In 2024 zijn de totale lasten van de gemeente IJsselstein  gestegen ten opzichte van het landelijk gemiddelde. 

Ontwikkeling lokale lasten
Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) presenteert jaarlijks een Atlas lokale lasten. Over het jaar 2024 staat de gemeente IJsselstein in deze atlas op positie 302 van de 345 (eigenaar/bewoner meerpersoonshuishouden) gemeenten. In 2023 was dit positie 299 van de 352. Hiermee is onze positie verslechterd. COELO sorteert de gemeenten van lage naar hoge woonlasten.

Heffingen en rechten mogen niet meer dan kostendekkend zijn.  In dit hoofdstuk zetten we de kostendekkendheid per product uiteen.

Leges worden geheven voor specifieke, door de gemeente verstrekte individuele diensten. Voorbeelden hiervan zijn: het verstrekken van paspoorten, voltrekken van huwelijken en afgeven van bouwvergunningen.

Als een belastingplichtige niet in staat is een belastingaanslag geheel of gedeeltelijk te betalen, kan op verzoek gehele of gedeeltelijke kwijtschelding worden verleend. De rijksoverheid bepaalt de normen voor het behandelen van kwijtscheldingsverzoeken. Aan de hand van deze normen wordt beoordeeld of een belastingplichtige in aanmerking komt voor kwijtschelding. Kwijtschelding kan worden verleend voorde volgende gemeentelijke belastingsoorten: Onroerendezaakbelastingen, afvalstoffenheffing en de rioolheffingen.

De kwijtscheldingen maken deel uit van het minimabeleid, dat onderdeel is van programma Inkomen, jeugd en Wmo. Kwijtscheldingen worden meegenomen bij het bepalen van de heffingen, omdat daar het uitgangspunt van volledige kostendekkendheid geldt. Bij de onroerendezaakbelastingen spelen de lasten geen directe rol bij het bepalen van de tarieven.

De gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR) voert het kwijtscheldingsbeleid voor de gemeente uit. BSR maakt voor het gebruik van de automatische kwijtscheldingen gebruik van het Inlichtingenbureau van de VNG. Dit bureau geeft een advies of een huishouden in aanmerking komt voor kwijtschelding. Is het advies positief dan ontvangt dit huishouden automatisch kwijtschelding. De huishoudens die niet voor automatische kwijtschelding in aanmerking komen, kunnen nog een afzonderlijk verzoek hiertoe indienen bij BSR.

De onbenutte belastingcapaciteit bestaat uit de extra middelen die gegenereerd kunnen worden door de tarieven van de gemeentelijke heffingen te verhogen tot het wettelijk toegestane maximum. De onbenutte belastingcapaciteit kan worden berekend door gebruik te maken van de normen voor het zogeheten artikel 12 beleid. Een gemeente met een artikel 12 status is een Nederlandse gemeente die onder financiële curatele is gesteld door het Rijk vanwege een structureel slechte financiële situatie. Deze gemeenten moeten hun tarieven verhogen tot een ‘redelijk peil eigen heffingen’, willen zij in aanmerking kunnen komen voor rijkssteun.