Lokale heffingen

In deze paragraaf geven we een beeld van de ontwikkeling van de gemeentelijke belastingen. Hierna volgt een samenvatting van de ontwikkeling van de lokale belastingdruk. In de onderdelen daarna wordt per belastingsoort toegelicht hoe deze berekend wordt en wat de uitgangspunten hiervoor zijn.
Dit is gedaan door enerzijds de ontwikkeling in beeld te brengen tussen de begroting 2026 en de begroting 2025, maar ook door deze te vergelijken met de ontwikkeling van het landelijk gemiddelde. 

Daarna worden de ontwikkelingen in de volgende belastingsoorten toegelicht:

• Onroerendezaakbelastingen (OZB)
• Afvalstoffenheffing;
• Rioolheffingen;
• Marktgelden;
• Begraafrechten;
• Leges.

Tot slot gaan we in op het kwijtscheldingsbeleid en de onbenutte belastingcapaciteit.

Het kengetal belastingcapaciteit, dat op grond van het gewijzigde BBV wordt berekend, geeft aan hoe de lasten van de voornaamste lokale belastingen zich ontwikkelen ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De lasten in het jaar worden afgezet tegen de gemiddelde landelijke lasten van het voorgaande jaar. 

Toelichting

Onroerendezaakbelasting (OZB)

De grondslag voor de aanslagen onroerendezaakbelastingen is de vastgestelde waarde (WOZ-waarde) van de onroerende zaak.

Voor 2026 stellen we voor om de opbrengsten van de onroerendezaakbelastingen met het algemene prijsinflatiepercentage van 2,74% te verhogen. Voor de onroerendezaakbelastingen zelf betekent dit nog niet dat de tarieven met 2,74% zullen worden verhoogd. Dit is afhankelijk van de waardeontwikkelingen van de woningen en bedrijfsgebouwen.

Excel-tabel

Heffingen en rechten mogen conform de BBV richtlijnen (Wijzigingsbesluit BBV 5 maart 2016) niet meer dan kostendekkend zijn. 

Leges worden geheven voor specifieke door de gemeente verstrekte individuele diensten. Voorbeelden hiervan zijn: het verstrekken van paspoorten, voltrekken van huwelijken en afgeven van vergunningen en ontheffingen. Er zijn meer dan honderd verschillende diensten en tarieven. Ook ten aanzien van de legestarieven wordt voorgesteld om deze met het 2,74% prijsinflatiecorrectie te verhogen. Individuele legestarieven kunnen met meer of minder dan 2,74% stijgen. Voorbeelden hiervan zijn de wettelijke vastgestelde tarieven en/of rijksleges, zoals paspoorten en rijbewijzen. De tarieven worden in december voorafgaand aan het begrotingsjaar vastgesteld. 

Als een inwoner door financiële omstandigheden de gemeentelijke belastingen niet kan betalen, is het mogelijk om gehele of gedeeltelijke kwijtschelding te krijgen. Een inwoner van IJsselstein kan kwijtschelding krijgen voor onroerendezaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffingen. Of iemand in aanmerking komt voor kwijtschelding wordt altijd individueel bepaald door te kijken naar het inkomen en vermogen van het huishouden.  Als het inkomen niet hoger is dan het wettelijk sociaal minimum en het vermogen beperkt is,  is er misschien kwijtschelding mogelijk. In de Verordening kwijtschelding gemeentelijke belastingen, die in 2023 is vastgesteld, is het bedrag aan vrij te laten vermogen verhoogd. Inwoners komen daardoor eerder in aanmerking voor kwijtschelding.

Kwijtschelding van gemeentelijke belastingen is onderdeel van het minimabeleid (programma 5: Inkomen, jeugd en Wmo).

Het kwijtscheldingsbeleid wordt uitgevoerd door de gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking Rivierenland (BSR). Zij maken voor automatische kwijtscheldingen gebruik van het Inlichtingenbureau van de VNG. Dit bureau geeft een advies of een huishouden in aanmerking komt voor kwijtschelding. Is het advies positief dan ontvangt dit huishouden automatisch kwijtschelding. De huishoudens die niet voor automatische kwijtschelding in aanmerking komen, kunnen nog een afzonderlijk verzoek hiertoe indienen bij BSR.

De onbenutte belastingcapaciteit bestaat uit de extra middelen die gegenereerd kunnen worden door de tarieven van de gemeentelijke heffingen te verhogen tot het wettelijk toegestane maximum. De onbenutte belastingcapaciteit kan worden berekend door de maximaal toegestane belastingbaten/-tarieven te vergelijken met de belastingbaten/-tarieven in de gemeente.