De gemeente IJsselstein staat voor de opgave om 2.500 woningen te bouwen en bedrijventerreinen, wegen, natuur en recreatieruimte te realiseren. In deze ruimtelijke ontwikkeling werkt de gemeente samen met onder andere particulieren en ontwikkelaars. De focus voor de ruimtelijke ontwikkeling ligt in eerste instantie op binnenstedelijke locaties. De gemeente kijkt daarnaast ook naar buitenstedelijke locaties zoals De Kroon en het Kromme IJsselgebied.
Doelstellingen
Het grondbeleid ondersteunt de ruimtelijke ontwikkelingen. Dit ligt vast in de Nota Grondbeleid. De raad actualiseert de Nota grondbeleid elke vijf jaar, voor het laatst in 2022. Via het grondbeleid stuurt de gemeente de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van onder andere wonen, werken, groen en verkeer. Dat kan bijvoorbeeld door middel van aankoop, exploitatie en uitgifte van gronden. De gemeente kan ook meewerken aan de plannen van anderen. Het college kijkt daarbij naar een goede prijs-kwaliteitverhouding, efficiency, tijdigheid, financieel-economisch rendement, extra inkomsten en risico’s.
Actief en faciliterend grondbeleid
We maken onderscheid tussen actief grondbeleid en faciliterend grondbeleid. Ook een tussenvorm is mogelijk. Met actief grondbeleid verwerft de gemeente zelf grond, maakt deze bouwrijp en geeft de grond zelf ook weer uit. De raad stelt de grondexploitatie vast bij het bestemmings- of omgevingsplan. De verwachting is, dat de raad in de toekomst meer grondexploitaties zal vaststellen met het oog op de woningbouwopgave.
Met faciliterend grondbeleid werkt de gemeente mee aan particuliere initiatieven zonder dat zij zelf over de grond beschikt. De rol van de gemeente beperkt zich dan tot het realiseren van openbare voorzieningen, zoals wegen en nutsvoorzieningen en het stellen van voorwaarden aan de particuliere ontwikkeling. Zij doet dat via het bestemmingsplan, een beeldkwaliteitsplan, de Nota Wonen en technische vereisten. Bij faciliterend grondbeleid verhaalt de gemeente de kosten van de openbare voorzieningen doorgaans op de initiatiefnemer. Hiervoor sluiten beide partijen een exploitatieovereenkomst af, ook wel anterieure overeenkomst genoemd.
Ook een tussenvorm van actief en faciliterend grondbeleid is mogelijk. De gemeente maakt dan een ontwikkeling aantrekkelijk voor marktpartijen om daadwerkelijk te realiseren. De gemeente kan ook samenwerken met een ontwikkelaar in een publiek-private samenwerking (PPS), bijvoorbeeld met het vaststellen van een Nota van Uitgangspunten. Dit is een vorm van (mee)sturend grondbeleid.
Grondexploitaties
Al geruime tijd loopt de door de raad vastgestelde grondexploitatie voor het gebied De Binnenstad. De grondexploitatie en de risico’s worden jaarlijks geactualiseerd en door de raad vastgesteld. De tweede fase van het project is in 2022 afgerond. In 2023 is besloten om fase 3 niet uit te voeren. Hierdoor kan per 1 januari 2024 deze grondexploitatie worden afgesloten. Er zullen nog wel in 2024/2025 nagekomen kosten zijn die voortvloeien uit de grondexploitatie Binnenstad. Hiervoor wordt in 2024 een voorziening gevormd.
Voor het gebied Europakwartier Oost is op 11 mei 2023 een grondexploitatie geopend. Het gelijknamig project omvat de bouw van 124 woningen. Na het werven van een projectleider is in 2024 een begin gemaakt met de ontwikkeling. Onderdeel daarvan zal een participatieproces zijn.