Dit programma gaat over de taken die de gemeente heeft in het zogeheten sociaal domein. Het gaat hierbij o.a. om de taken op het gebied van de Jeugdzorg, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Werk en Inkomen, integratie, gezondheidszorg, wijkbewust werken, inburgering van nieuwkomers en beschermd wonen.
Dit programma heeft een relatie met de volgende thema’s:
• Sociaal domein
• Integratie
• Wonen
Het beleidsdocument “Koers Sociaal Domein” is het resultaat van gesprekken met inwoners, maatschappelijke partners en professionals. Ook in 2023 bleef dit de basis voor de koers en zijn onderdelen samen met betrokkenen verder uitgewerkt. Voorbeelden hiervan zijn de jeugdnota en de woonzorgvisie. In de uitvoering zijn we blijven inzetten op preventie, tijdige hulpverlening, de kracht van de samenleving, hulp dichtbij en goede toegang tot algemene voorzieningen die in de behoefte aan zorg en ondersteuning voorzien. Voor (jonge) mantelzorgers hebben we een extra mantelzorgmakelaar aangenomen bij het Steunpunt Mantelzorg. Hierdoor kunnen nog meer (jonge) mantelzorgers informatie, advies of ondersteuning krijgen.
Als inwoners een hulpvraag hebben, horen zij op korte termijn of en hoe wij hun hulpvraag in behandeling nemen. Voor problemen op meerdere leefgebieden bij een inwoner of huishouden, maken we één plan en is er één aanspreekpunt.
In het kader van de energiecrisis en de hoge kosten voor levensonderhoud is op verschillende manieren meer ingezet op inwoners met een laag inkomen. Zo is de inkomensgrens voor bijzondere bijstand verhoogd en hebben we verenigingen met hoge energiekosten geholpen zodat zij hun contributie/lesgeld/entreegeld niet hoefden te verhogen. Hierdoor konden onze inwoners blijven participeren. In WIL-verband is vroegsignalering bij betalingsproblemen verder doorontwikkeld. Er is gestart met het uitvoering geven aan de ingekorte termijnen bij schuldhulpverlening (van 36 maanden naar 18 maanden). Samen met onze (uitvoerings)partners is hard gewerkt aan een nieuwe nota voor het minimabeleid. Samen met Werk en Inkomen Lekstroom, WerkwIJSS en het lokaal werkteam (LWT) hebben we inwoners met een bijstandsuitkering naar werk begeleid en inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt of een arbeidsbeperking begeleid naar werk en participatie. Van de 152 klanten zijn er 40 naar werk begeleidt. Daarnaast hebben 165 klanten (WIL en LWT) stappen gezet in de verbetering van hun positionering richting de arbeidsmarkt. Er is een toename van de banenafspraken (banen met loonkostensubsidie).
Bij hulpvragen met kinderen kijken we met voorrang naar hun veiligheid en welzijn. Het Jeugdteam zorgt voor tijdige inschakeling van specialistische, effectieve vormen van Jeugdzorg waar dat echt nodig is.
Naar aanleiding van de inkoop jeugdhulp is verder ingezet op de implementatie en transformatie van jeugdhulp (en passend onderwijs) door o.a. ontwikkelopgaven (i.s.m. zorgaanbieders, onderwijs en gemeenten), leren en ontwikkelen van en met elkaar, inrichten van leveranciersmanagement, eenduidig werken van de sociaal teams.
Strubbelingen bij opvoeden en opgroeien horen bij het normale leven. Er is ingezet op ondersteuning vanuit eigen kring en binnen sterke sociale verbanden (thuis, op school, in de wijk, etc.). Inzet van professionele hulp komt in beeld wanneer de hulpvraag de veerkracht, kennis en expertise van gezinnen en het sociale netwerk overstijgen.
We zijn blijven sturen op de uitgaven jeugdzorg en Wmo, met behoud van de ingevoerde maatregelen. Gezien de ontwikkelingen vanuit het Rijk bij de toekenning van middelen in het Gemeentefonds blijft sturing en monitoring het uitgangspunt.
Statushouders
IJsselstein moet ook voor statushouders een fijne plek zijn om te wonen, werken en te leven. Het is van groot belang dat statushouders snel en goed kunnen integreren. Als gemeente dienen wij te zorgen voor passende woonruimte, taalaanbod en de juiste begeleiding. In lijn met het landelijke beleid bieden wij hen kansen en mogelijkheden om onderdeel te zijn van onze maatschappij. Ook bieden wij statushouders ondersteuning met kansen op de arbeidsmarkt.
Omdat de druk op de woningmarkt erg groot is hebben we in 2023 ingezet op een doorstroomlocatie voor statushouders. Hierbij hebben we een oud schoolgebouw omgebouwd tot tijdelijke woonlocatie voor maximaal 10 statushouders die in afwachting zijn op een permanente woonruimte. Door deze doorstroomlocatie kunnen statushouders eerder beginnen aan de inburgering.
Asielzoekers en ontheemden
In januari 2023 was de noodopvangvoorziening voor Asielzoekers geopend in sporthal de Oever. Hier zijn 100 asielzoekers tijdelijk opgevangen waarmee de druk op het aanmeldcentrum in Ter Apel is verminderd. Daarnaast zijn onder andere met de provincie voorbesprekingen gehouden over de mogelijkheden rondom de spreidingswet van 2024.
De gemeentelijke opvanglocatie voor Oekraïense ontheemden is in 2023 voortgezet. We vangen in het oude schoolgebouw "de Wenteltrap" aan de Baden Powellweg rond de 50 ontheemden op.
| Verplichte beleidsindicator | IJsselstein | Gemiddelde van gemeenten met grootte tussen 25.000 en 50.000 inwoners | Eenheid | Tijdvak data |
| Banen | 680,1 | 726,1 | Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar | 2022 |
| Jongeren met een delict voor de rechter | 1 | 1 | % 12 t/m 21 jarige | 2022 |
| Kinderen in uitkeringsgezin | 5 | 4 | % kinderen tot 18 jaar | 2022 |
| Netto arbeidsparticipatie | 75,4 | 72,5 | % van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking | 2022 |
| Werkloze jongeren | 1 | 1 | % 16 t/m 22 jarige | 2022 |
| Personen met een bijstandsuitkering | 241,7 | 230,3 | Aantal per 10.000 inwoners | 2023 |
| Lopende re-integratievoorzieningen | 179,1 | 196,5 | Aantal per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar | 2023 (voorlopig) |
| Jongeren met jeugdhulp | 12,7 | 11,1 | % van alle jongeren tot 18 jaar | 2023 (voorlopig) |
| Jongeren met jeugdbescherming | 0,7 | 1,0 | % van alle jongeren tot 18 jaar | 2023 (voorlopig) |
| Jongeren met jeugdreclassering | Gegevens niet beschikbaar | Gegevens niet beschikbaar | % van alle jongeren van 12 tot 23 jaar | 2023 |
| Cliënten met een Wmo voorziening | 470 | Gegevens niet beschikbaar | Aantal per 10.000 inwoners | 2022 |
| Exploitatie | Begroting 2023 primitief | Begroting 2023 na Wijziging | Rekening 2023 | Verschil Begr.Rek. 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | 38.622.019 | 43.814.090 | 45.256.557 | -1.442.467 | |
| Baten | 8.248.052 | 11.043.364 | 13.231.650 | -2.188.286 | |
| Saldo voor mutaties reserves | 30.373.967 | 32.770.726 | 32.024.906 | 745.820 | |
| Onttrekkingen | 64.862 | 1.686.509 | 1.669.715 | 16.794 | |
| Stortingen | 17.542 | 160.542 | 160.542 | 0 | |
| Saldo mutatie reserves | -47.320 | -1.525.967 | -1.509.173 | -16.794 | |
| Saldo na mutaties reserves | 30.326.647 | 31.244.759 | 30.515.733 | 729.026 | |
| Onderwerp | Verschil lasten | Verschil baten | Toelichting |
| Programma 5. Inkomen, jeugd en Wmo | |||
| Personeelslasten | -292.000 | In de paragraaf Bedrijfsvoering vindt u een centrale toelichting op de totale personeelslasten. | |
| Werk en Inkomen | -1.085.000 | 110.000 | Een groot deel van de afwijking (afgerond 600.000,-) heeft te maken met de energietoeslag. Hiervoor zijn inkomsten ontvangen. Deze staan bij de algemene dekkingsmiddelen. Daardoor is op dit programmaonderdeel een nadeel en bij de algemene dekkingsmiddelen een evenredig voordeel. De rest van de afwijking is het gevolg van meer bijstandsuitkeringen. Het aantal uitkeringen is hoger dan begroot (493 t.o.v. 465) en de kosten zijn hoger dan de vergoeding die we hiervoor vanuit het Rijk hebben ontvangen. Als maatregel is ingezet extra focus bij het lokaal werkteam en de Poort van WIL om uitstroom naar werk te vergroten. De inkomsten zijn te verklaren uit tegemoetkomingen vanuit UWV en de Belastingdienst voor Wsw- werknemers. |
| Wmo | 350.000 | 170.000 | Mede door een positieve sturing op Huishoudelijke ondersteuning is een positief resultaat ontstaan. Daarnaast zijn de kosten voor de PGB's t.o.v. de begroting positief uitgevallen. |
| Jeugdzorg | -690.000 | Er is een lichte stijging in cliëntaantallen in lijn met de lijn met 2022. Daarnaast is een verdichting van complexe problematiek te zien. In 2023 overschreiden we het jeugdhulpbudget. Dit is voor het grootste deel te verklaren door de gestegen tarieven van de zorgverleners en deels door voornoemde verdichting van complexe problematiek en daarmee inzet van (specialistische) hulp. | |
| Noodopvang | 1.435.000 | Voor de noodopvang van vluchtelingen uit Oekraïne ontvangen we een rijksbijdrage. Voor de bijdrage wordt gerekend met normbedragen. De bijdrage is hoger dan onze kosten waardoor we een voordeel op de baten hebben. | |
| Volksgezondheid | 50.000 | 190.000 | We hebben enkele specifieke uitkeringen ontvangen die een deel van onze al begrote kosten hebben gedekt. Hierdoor resteert een positief saldo. |
| Maatregelen energiecrisis | 195.000 | In 2023 hebben we maatregelen genomen om de impact van de energie- en koopkrachtcrisis voor onze inwoners te beperken. Het ruim beschikbaar gestelde budget is niet volledig besteed. Dit komt voornamelijk omdat het beschikbaar gestelde budget voor ondernemers vrijwel niet is gebruikt en omdat het budget voor onvoorziene kosten niet hoefde te worden aangesproken. Een deel van de middelen blijft in 2024 nog beschikbaar voor WIL, Leergeld, SUN en de Voedselbank voor inwoners met geldzorgen. | |
| Afrekening TOZO | -120.000 | We hebben een afrekening voor de TOZO regeling ontvangen. Per abuis is de hier tegenoverstaande terugbetaling in het saldo van de jaarrekening opgenomen. Hierdoor hadden we in 2022 een voordeel en hebben we in 2023 een nadeel. Per saldo over de twee jaren heeft dit geen effect. | |
| Minderheden | -75.000 | 365.000 | De taakstelling is in 2023 verdubbeld ten opzichte van het jaar daarvoor. Hierdoor hebben we zowel meer inkomsten gekregen vanuit het gemeentefonds per statushouder en hebben we meer kosten gemaakt voor de begeleiding van statushouders. Een gedeelte van de uitgaven is al begroot, waardoor de afwijking op de inkomsten hoger is dan de afwijking op de uitgaven. |
| -1.547.000 | 2.150.000 | ||
| Investering | Krediet 2023 | Realisatie 2023 | bedrag Restant | Planning jaar gereed | Status |
| Geen investeringen in programma 5 | |||||
| Uitgestelde prestaties | Bedrag |
| N.v.t. | 0 |
| Totaal | 0 |
Deelname in de volgende verbonden partij(en) draagt bij aan het uitvoeren van activiteiten en realiseren van de doelstellingen binnen dit programma. Voor verdere toelichting over de verbonden partijen verwijzen we u naar de paragraaf Verbonden partijen.
• GGD regio Utrecht
• Werk en Inkomen Lekstroom WIL
• WerkwIJSS
• Gemeentebeleidsmonitor 2021
• Uitvoeringsplan Opvang, wonen en herstel 2021
• Nota IJsselstein Gezond en Vitaal 2021-2025
• Regiovisies Jeugdhulp en Wmo 2021
• Inkoopkaders Jeugdhulp en Wmo 2021
• Lokaal Preventieakkoord IJsselstein 2021
• Koersdocument sociaal domein 2019
• Kadernotitie Bewonersparticipatie en Wijkbewust Werken 2021
• Eindrapportage Evaluatie Innovatieagenda WIL-Gemeenten 2021
• Lokaal Preventieakkoord IJsselstein 2021